แก้ว
ต้นแก้วถือว่าเป็นต้นไม้ที่อยู่คู่ประเทศไทยมาอย่างยาวนาน เป็นร้อยๆ ปี ที่เรานำทั้งดอก ใบ มาใช้ประโยชน์กัน และเคยสงสัยไหมว่าทำไม ประเทศไทยถึงปลูกต้นแก้วได้ง่าย และมีเปอร์เซ็นต์การรอดมากกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ หรือว่าแก้วเป็นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดจากไทย และจากการที่เราได้ไปศึกษาถิ่นกำเนิดของ “ต้นแก้ว” คือ แถบทวีปเอเชีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จีน อินเดียตอนใต้ ออสเตรเลีย และจากการสังเกตุ จะพบว่าต้นแก้วชอบอยู่ในสภาพอากาศร้อนชื้น จนไปถึงอากาศเย็น แต่เป็นอากาศที่เย็นสบายคล้ายภาคเหนือของประเทศไทยเรา ในปัจจุบันเราสามารถพบการกระจายพันธุ์ของต้นแก้วไปทั่วโลก ต้นแก้วสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี และสำหรับในประเทศไทย สามารถพบต้นแก้วที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ในป่าทั่วไปที่สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 400 เมตร
ลักษณะของต้นแก้ว
แก้วเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ถึงขนาดกลาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 5-10 เมตร เปลือกลำต้นสีขาวปนเทา ลำต้นแตกเป็นสะเก็ด เป็นร่องตามยาว การแตกกิ่งก้านของทรงพุ่มไม่ค่อยเป็นระเบียบ ใบออกเป็นช่อ เป็นแผง ออกใบเรียงสลับกัน ช่อหนึ่งประกอบด้วยใบย่อยประมาณ 4-8 ใบ ใบเป็นมัน สีเขียวเข้ม ถ้าลองขยี้ จะมีกลิ่นฉุนแรง ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย ขนาดของใบกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3-6 เซนติเมตร ออกดอกเป็นช่อใหญ่ ช่อสั้นออกตามปลายกิ่งหรือยอด ช่อหนึ่งมีดอกประมาณ 5-10 ดอก แต่ละดอกมีกลีบดอก 5 กลีบ ดอกสีขาว กลิ่นหอม ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตร ผลรูปไข่ รี ปลายทู่ มีสีส้ม ภายในมีเมล็ด 1-2 เมล็ด
สรรพคุณทางยาของดอกแก้ว
- ใบ รสร้อนเผ็ดขม ขับโลหิตระดูสตรี บำรุงธาตุ แก้จุกเสียดแน่นในท้อง ขับผายลม ใบสดโขลก ปั้นใส่ทวารหนักประมาณ 5 นาที ตัวจะร้อนเหมือนเป็นไข้ ขับพยาธิตัวตืด แก้ท้องเสีย
- กิ่ง และใบ ใช้รักษาโรคเอดส์
- ก้าน และใบสด มีรสเผ็ด ร้อน ขม บดแช่แอลกอฮอล์ 1 วัน ใช้ทา หรือเป็นยาฉีดระงับปวด ต้ม อม บ้วนปาก แก้ปวดฟัน ก้านใช้ทำความสะอาดฟัน
- ดอก และใบ ช่วยย่อยอาหาร แก้ไขข้ออักเสบ แก้ไอ เวียนศีรษะ
- ราก และต้นแห้ง ต้ม เคี่ยว กรอง เอาน้ำทาปากมดลูก ใช้ช่วยเร่งการคลอดบุตร ขับประจำเดือน
- ราก รสเผ็ด ขม แก้ปวดเอว แก้ผื่นคัน ที่เกิดจากความชื้น แก้ฝีฝักบัว ที่เต้านม
แก้ฝีมดลูก แผลคัน พิษแมลงสัตว์กัดต่อย
คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านไหนปลูกต้นดอกแก้วไว้ประจำบ้าน จะทำให้คนในบ้านอยู่ดีมีสุข มีคุณค่า เพราะ คำว่า “แก้ว” นั้นหมายถึง สิ่งที่ดีมีค่าสูงเป็นที่นับถือของบุคคลทั่วไป ซึ่งเปรียบเทียบของที่มีค่าสูงนี้ เสมือนดั่งดวงแก้ว นอกจากนี้คนโบราณยังมีความเชื่ออีกว่า บ้านใดปลูกต้นแก้วไว้ประจำบ้านจะทำให้เป็นคนที่มีจิตใจบริสุทธิ์ มีความเบิกบาน เพราะแก้ว คือความใสสะอาด นอกจากดอกจะมีสีขาวสะอาดแล้ว ยังมีกลิ่นหอมหวลไปไกล และยังนำดอกแก้วไปใช้บูชาพระ เพื่อเป็นสิริมงคลอีกด้วย
